Althaea officinalis L

خانواده:                                                       malvaceae

نام انگلیسی:             Altea,white mallow,marsh-mallow           

نام فارسی:                                   ختمی ،ختمی دارویی

گیاه دارویی گل ختمی Althaea officinalis L

شکل شناسی گیاه

گیاهی علفی و چند ساله است . از ریزوم،ریشه ای ساده ویا کم و بیش منشعب به طول ۱۰-۳۰ سانتی متر و به ضخامت دو تا سه سانتی متر خارج می شود.رنگ قسمت خارجی ریشه قهوه ای تیره و لایه داخلی ان سفید رنگ است . ساقه ی استوانه ای شکل و ارتفاع ان ۸۰-۱۲۰ متر است.پای ساقه معمولا جوبی است.برگ ها سه تا پنج لبی به قطر ۸۰ تا ۱۲۰ سانتی متر و رنگ ان سبز تیره است.ولی برگ های پایینی ساقه قلی شکل و حاشیه ی برگ ها دندانه دار است.سطح برگ ها از کرک های انبوه وفراوانی پوشیده است.گل ها کوچک و برنگ سفید یا صورتی کم رنگ و گاهی در سطح گلبرگ ها لکه های زرشکی یا ارغوانی مشاهده می شود . گل ها از زاویه برگ ها و به صورت مجتمع و از اوایل تابستان(تیرماه)ظاهر می شوند و گل دهی تا اواخر تابستان(شهریور ماه)ادامه دارد.گل ها به مدت نسبتا طولانی روی گیاه مشاهده میشوند.میوه گیاه قهوه ای رنگ ،مدور ،مسطح و چند لایه ای و چین هایی در اطراف ان وجود دارد . گل های این گیاه از ۲ سانتی متر بلند تر نمی باشند و همچنین مجموعه بساک از پرچم ها ی ارغوانی مایل به قهوه ای و نیز میه ای که از ۸تا ۲۵ برچه یک خانه ای تشکیل شده است .

محل رویش

این گیاه بومی غرب اسیا و اروپا است و به طور طبیعی در امریکا می روید.منشا اصلی این گیاه منطقه مدیترانه ای گزارش شده است و در مناطقی که خاک از روطوبت کافی برخوردار باشد می روید. این گیاه در اروپا و اسیا و شمال افریقا گسترش دارد

قسمت مورد استفاده

ریشه ،برگ،گل

زمان براشت قسمت مورد استفاده

ریشه های گیاه در فصل پاییز و حد اقل باید دوسال از عمر گیاه بگذرد جمع اوری می شود ،برگ هارا در طول تابستان باید برداشت.در تیر ماه هنگامی مکه گیاه در مرحله گل دهی است پیکر رویشی را از فاصله ی ۱۰-۲۰سانتی متری از سطح طمین باید برداشت کرد. با ابیاری منظم و به موقع ،گیاهان مجددا شاخ و برگ های جدید تولید می کنند ،به طوری که فصل پاییز (شهریور-مهر ماه که به شرایط اقلیمی محل رویش گیاه بستگی دارد )محصورا برای دومین بار می توان برداشت کرد.برداشت ریشه ها در صورت مساعد بودن هوا در فصل پاییز سال دوم رویش انجام می گیرد . چنان چه هوا نامساعد باشد در اوایل بهار نیز میتوان ریشه ها را برداشت کرد . پس از خارج کردن ریشه ها از خاک،ان ها را باید تمیز و ریشه های فرعی و سایر قسنت های پوشیده را از ان جدا کرد . ریشه های ضخیم ،نرم و ریشه هایی که مقدار کمتری ریشه های فرعی دارند از نظر کیفیت و کمیت مواد مؤثره مطلوب هستند و از نظر دارویی اهمیت خاصی دارند.

نام تجاری دارو ساخته شده

ایران:قرص مکیدنی التادین؛قرص گاسترودین،رگلیسیدین؛قرص روکش دارفیتو کلد،گرانول رگلیس معطر

المان:Phytohustil

موارد مصرف

• به عنوان نرم کننده برای درمان علامتی سرفه های خشک تحریکی و تحرکات مخاط دهان و گلو ،نرم کننده زخم ها و پوست خشک
• مصرف نه چندان معمول ان برای گاستروانتریت و گاهی به صورت ضماد برای التهاب پوستی یا سوختگی ،خیسانده ۲-۳%ان به صورت تنقیه در التهاب رکتوم
• مصرف خوراکی برای زخم های معده و اثنی عشر ،کولیت و کولیت اولسراتیو و انتریت ،یبوست،سندرم روده تحریک پذیر
• به صورت موضعی ،غرغره و دهان شویه در التهاب دهان و حلق ،ضماد ،پماد یا کرم برای عفونت ریشه مو،اگزما و درماتیت ،کمک به بهبود خراش های خفیف پوستی
• ریشه به عنوان ضد سرفه بخصوص در سرفه های تحریکی استفاده می شود اما خلط اور نیست.برگ در سرفه های تحریکی خاصیت مسکن و خلط اور دارد

موارد مصرف مورد تایید کمیسیون E

مصرف برگ و ریشه برای تحریک مخاط دهان و حلق و سرفه خشک،و مصرف ریشه برای التهاب خفیف مخاط معده

سایر موارد مصرف (در طب سنتی )

• درمان اسم ،التهاب مثانه،اسهال خونی و تحریک مخاط معده ، اسهال
• محل نیش حشرات با برگ های تازه ساییده شده پوشیده می شود

موارد منع مصرف

مورد منع مصرف شناخته شده ای ندارد.

احتیاطات عمومی

بیماران حساس به گیاه بهتر است از مصرف ان اجتناب کنند.

اثرات جانبی

عارضه جانبی از ان گزارش نشده است.

مصرف در بارداری و شیر دهی

در زمینه ی مصرف کیاه در دوران بارداری و شیر دهی اطلاعات کافی موجود نمی باشد ،بنابراین بهتر است مصرف گیاه تنها با مشورت پزشک صورت گیرد

مصرف در کودکان

در زمینه مصرف گیاه در دوران کودکی اطلاعات کافی موجود نمی باشد ،بنابر این بهتر است مصرف گیاه تنها با مشورت پزشک صورت گیرد

تداخلات دارویی

• انسولین ،سولفونیل اوره : امکان افزایش اثرات هیپو گلیسیمیک
• سایر دارو ها : گیاه به دارو اتصال می یابد و احتمالا باعث تاخیر در جذب دارو و کاهش جذب دارو می گردد.بنابراین بهتر است فراورده های گیاه حداقل ۲ساعت قبل یا پس از هر دارویی مصرف شوند

میزان مصرف

• برگ:۵گرم به صورت خوراکی در روز
• ریشه:۶گرم به صورت خوراکی در روز
• شربت:۱۰گرم به صورت دوز واحد
• چای:۱۰-۱۵ گرم پودر ریشه گیاه در ۱۵۰ میلی لیتر اب سرد که به صورت تازه تهیه شده و چند بار در روز مصرف می شود
• دم کرده برگ:۱-۲گرم در ۱۵۰ میلی لیتر اب جوش ،۲-۳بار در روز
• عصاره مایع برگ (۱:۱ گرم در میلی لیتر ) :۱-۲ میلی لیتر ،۲-۳ بار در روز
• عصاره مایع ریشه(۱:۱ گرم در میلی لیتر) :۲-۵ میلی لیتر ،تا ۳ بار در روز
• تنتور ریشه (۵:۱ گرم در میلی لیتر ) :۱۰-۲۵ میلی لیتر ،تا سه بار در روز